Murale zyskują coraz większą popularność jako atrakcyjna forma upamiętniania historii – są nowoczesne, angażujące i widoczne w przestrzeni publicznej. Coraz częściej postrzega się je jako ciekawy nośnik edukacji patriotycznej, który trafia zarówno do młodzieży, jak i dorosłych.

Mamy na swoim koncie już 7 murali upamiętniających polskie powstania. Były one efektem ogólnopolskich konkursów dla placówek edukacyjnych: 5 murali powstało z okazji 80. rocznicy Powstania Warszawskiego, a 2 – dotyczyły 160. rocznicy Powstania Styczniowego.

 

.„Patrz. Szanuj. Pamiętaj”
VII Liceum Ogólnokształcące im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w Radomiu
data odsłonięcia: 1 października 2024 r.

Szkoła jest jedną z trzech placówek nagrodzonych w konkursie na projekt muralu z okazji 80. rocznicy Powstania Warszawskiego. Mural o powierzchni 70 m2, zaprojektowany przez Jana Zarychtę we współpracy z nauczycielami i uczniami, upamiętnia Krzysztofa Kamila Baczyńskiego – patrona szkoły. W radomskiej przestrzeni miejskiej to pierwszy mural nawiązujący do tematyki powstania warszawskiego. Dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu „Patriotyzm Jutra”.

 

„Warszawa powstańcza”
XIX LO im. Powstańców Warszawy w Warszawie
data odsłonięcia: 2 października 2024 r.

Malowidło o powierzchni blisko 81 m², zaprojektowane przez uczennicę klasy 4c Antoninę Kanię, przedstawia szczegółowy plan Warszawy.  Cała kompozycja odwołuje się do pamięci o bohaterskich walkach i tragicznej historii miasta. Podczas uroczystości odsłonięcia muralu gościem honorowym był Jan Witkowski ps. “Jaś” – łącznik w 3. plutonie 1. kompanii saperów batalionu „Iwo”. Dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu „Patriotyzm Jutra”.

 

„Ich poświęcenie, nasza teraźniejszość”
Szkoła Podstawowa  nr 1 im. Wojska Polskiego w Choszcznie
data odsłonięcia: 14 października 2024 r.

„Jedynka” również znalazła się wśród zwycięskich szkół w konkursie Murale pamięci “Dumni z Powstańców” będącym częścią  obchodów 80. rocznicy powstania warszawskiego. Projekt o powierzchni blisko 110 m² został wykonany przez uczennicę klasy 6, Zofię Murat. Młoda artystka zaprojektowała mural, który nie tylko oddaje hołd bohaterom walczącym o wolność, ale również symbolicznie łączy pokolenia. Uroczystość uświetnił koncert piosenek i pieśni patriotycznych oraz rekonstrukcja historyczna. Dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu „Patriotyzm Jutra”.

„Wojownicy Warszawy, bohaterowie nas wszystkich”
Szkoła Podstawowa  im. św. Jana Pawła II w Trzebiczu
data odsłonięcia: 15 listopada 2024 roku

Placówka została dodatkowo wyróżniona w konkursie na projekt muralu pamięci „Dumni z Powstańców”. Projekt malowidła o powierzchni 10 m², stworzony przez uczennicę klasy 7, Marię Buśko, upamiętnia tragiczne wydarzenia związane z Powstaniem Warszawskim. Centralnym punktem kompozycji jest Syrenka – symbol Warszawy, wokół której zbudowano narrację pełną emocji i historycznych odniesień do walki o wolność i niepodległość ojczyzny. Akademię szkolną uświetnił koncert pieśni i piosenek patriotycznych oraz udział gości honorowych.

„1 VIII 1944 Pamiętamy!” 
X Liceum Ogólnokształcące im. Komisji Edukacji w Krakowie
Data odsłonięcia: 29 kwietnia 2025 roku

Szkoła to druga z wyróżnionych dodatkowo placówek. Projekt malowidła autorstwa uczennicy Julii Tylek upamiętnia udział młodych ludzi w Powstaniu Warszawskim. Kompozycja łączy wydarzenia z 1944 roku ze współczesnością, nawiązując do wojny za wschodnią granicą Polski. To refleksja nad odwagą, poświęceniem i trudnymi wyborami młodego pokolenia — hołd dla poległej młodzieży i inspiracja dla przyszłych pokoleń. Uroczystości towarzyszył wykład dra Macieja Korkucia z IPN Kraków oraz występ artystyczny zespołu muzycznego XLO “Decima con passione” prezentujący piosenki z Powstania Warszawskiego.

Mural Pamięci “Dumni z Powstańców”.
Szkoła Podstawowa im. Tadeusza Kościuszki w Szadku
data odsłonięcia: 4 czerwca 2024 roku 

Mural oddaje hołd bohaterom 1863 i 1864 roku. Szadowska placówka to pierwsza ze zwycięskich szkół w ogłoszonym przez nas w styczniu, konkursie Murale pamięci “Dumni z Powstańców Styczniowych” będącym częścią  obchodów 160. rocznicy powstania styczniowego. Kolaż autorstwa Natalii Niemiec nawiązuje do lokalnych wydarzeń – Bitwy pod Szadkowicami z 6 października 1863 roku. W projekcie znalazły się sceny znane z obrazów z okresu powstania styczniowego, powstańczy herb, fasada kościoła w Szadku oraz symboliczny bukiet z kocanek zwanych także nieśmiertelnikami. Dofinansowano ze środków Biura „Niepodległa” w ramach Programu Dotacyjnego „Powstanie Styczniowe 1863-1864”.

„Dumni z Powstańców Styczniowych”
 Szkoła Podstawowa nr 4 im. Polskich Podróżników w Iławie
data odsłonięcia: 10 października 2024

Mural oddaje hołd bohaterom 1863 i 1864 roku. Iławska placówka to druga zwycięska szkoła. Autorką projektu jest Svitlana Ulka, która w swoim dziele w magiczny sposób połączyła teraźniejszość z historią. Na muralu widzimy uczniów, pochłoniętych lekturą podręcznika do historii, a na kartkach symbole i postaci związane z Powstaniem Styczniowym. Dofinansowano ze środków Biura „Niepodległa” w ramach Programu Dotacyjnego „Powstanie Styczniowe 1863-1864”.